SHARCIGA Aasaaska

Waa dastuurkii ugu horreeyay uguna dambeeyay ee Boqortooyadii Cusmaaniyiinta. Waxay ka kooban tahay cinwaanka 12 iyo sheyga 119. Cinwaanada maqaalkan waxaa lagu qeexay toddobada qodob ee ugu horreeyay boqortooyadii Cusmaaniyiinta. 12 - qodobka 8, sharciga guud ee ku saabsan jinsiyadda Ottoman, macluumaadka ku saabsan dowladda ee 26 - qodobbada 27, macluumaadka ku saabsan shaqaalaha rayidka ah, qodobbada 38 - 39, Maqaalka-i guud ahaan qodobbada 41-42, guddiga-i maqaallada qodobbada Qodobada ku-tiirsanaanta ayaa ka mid ah qodobbada 59 - 60, halka qodobbada garsoorka loo tixgeliyo qodobbada 64 - 65. Qodobbada Maxkamadda Qaybinta Maqaallada 80 - 81, maaliyad iyo 91 - 92 walxaha iyo walxaha gobollada ayaa lagu soo daray qodobbada 95 - 96. Ugu dambeyntiina, qodobo kala duwan ayaa loo tixgaliyaa maadooyinka 107 - 108. Dastuurka waxaa wax laga beddelay 112 jeer inta lagu jiray muddadi.

Waxay aasaas u tahay ka-guuritaanka boqortooyo buuxda ilaa boqortooyo dastuuri ah. Waxaa la aqbalay Diisambar 23, 1876 waxaana ku dhawaaqay Suldaanka 24-kii Diseembar ee H withmayun. Sidaa darteed, muddadii baarlamaanka ee la aasaasay markii ugu horreysay iyadoo dastuurka la bilaabay. Si loo doorto ku xigeen, mid waa inuu noqdaa muwaadin Ottoman ah, sifiican ugu hadla luqada Turkiga oo uu kayaryahay 30 sano.

Muhiimadda Aasaaska Sharciga

Ka sakow ahaanshaha dastuurka koowaad, dadweynuhu waxay bilaabeen inay kaqeybgalaan maamulka markii ugu horeysay. Markii ugu horreysay, dadku waxay xaq u leeyihiin in la doorto, la doorto oo wakiil noqdo. Markii ugu horreysay dowladda, qaab dowladeed, sharci dejin, fulinta, mabaadii'da garsoorka iyo xuquuqda muwaadinnimada ayaa la habeeyay. Dastuurkan waxaa loo sameeyey iyadoo la adeegsanayo dastuurada Poland, Belgium iyo Prussia. Looma gudbin cod dadweyne. Xasaanad sharciyeed ayaa la qaatay dawladaha hoosena waa la habeeyay markii ugu horaysay. Markii ugu horreysay, maxkamadda sare waxaa nidaamiya dastuurka.

 Mawduucyada aasaasiga ah ee Aasaaska Sharciga ah

Waxaa la sheegay in awoodda khiyaaliinta iyo xukunka ay ka tirsan tahay xubinta ugu weyn ee ragga. Waxaa la caddeeyay in diinta Islaamku tahay luuqaduna tahay Turkiga Guddiga Fulinta waxaa lasiiyay Vekile. Sharci ayaa lasiiyay kulanka guud iyo kan ku xigeenka. Xubnaha golaha Ayan waxaa dooran doona suldaanka. Qof kasta oo 50000 ah wuxuu dooran karaa kuxigeenka shacabka. Iyo xubnaha 4 ayaa la doortaa sanad walba. Waxaa jira xulasho laba heer ah. Soo jeedinta sharciga waxaa sameyn kara oo keliya dowladda. Dowladda waxaa la xisaabtamaya Suldaanka. Suldaanka wuu furi karaa wuuna xiri karaa golahan.

Isbedelka 1909

Iyada oo looga gudbayo nidaamka baarlamaanka, faafreebka ayaa laga mamnuucay saxaafadda. Awoodii masaafurinta iyo awooddii ay ku kala diri lahaayeen baarlamaanka kaligii ayaa la joojiyay.